In onze huidige maatschappij draait alles om meten en kwantificeren, zelfs in het onderwijs. Terwijl meten belangrijk is voor vooruitgang, heeft de obsessie met cijfers een verontrustende impact op het onderwijs.

Het ooit zo rijke onderwijslandschap is gereduceerd tot meetbare resultaten, met gestandaardiseerde tests als leidraad. Dit heeft geleid tot een verschraling van het curriculum en de onderwijsaanpak.

De nadruk op testresultaten en “learning analytics” veroorzaakt extreme prestatiedruk bij leerlingen en studenten, wat ten koste gaat van echt begrip en kennisverwerving. Ook voor leraren en docenten betekent dit beperkingen in hun autonomie en creativiteit.

Daarnaast leidt de focus op meten tot een competitieve omgeving, waarbij scholen en leerlingen worden beoordeeld op een hiërarchie van prestaties. Dit kan leiden tot gevoelens van minderwaardigheid en een ongezonde obsessie met ranglijsten.

Het is tijd voor verandering en gelukkig hoor je de laatste jaren steeds wat tegenstemmen, voornamelijk ten noorden van de Moerdijk. Zo stapte de Universiteit van Utrecht uit de ratrace van de wereldwijde rankings, met als belangrijkste argument: ten onrechte pretenderen de prestaties van een universiteit in de meest ruime zin te kunnen samenvatten in één enkel getal.

Dr. Berend van der Kolk, Vrije Universiteit Amsterdam en gevierd managementdenker, fileerde onze obsessie met het meten in zijn spraakmakende boek “De meetmaatschappij“. Daarin laat hij zien wat meten met ons doet, individueel en als maatschappij. We leggen de meetlat alsmaar hoger, de druk om te presteren neemt toe, en ondertussen verliezen we de werkelijke doelen uit het oog. Wanneer doen metingen meer kwaad dan goed? En hoe komen we tot een gezondere houding ten opzichte van meten?

We moeten streven naar een onderwijs dat de nadruk terug legt op creativiteit, kritisch denken en persoonlijke ontwikkeling, in plaats van op testen en ranglijsten. Er zijn verschillende oplossingen mogelijk, zoals diversifiëren van het curriculum, verminderen van de nadruk op gestandaardiseerde tests en versterken van de autonomie van docenten.

Al met al moeten we kritisch blijven kijken naar de impact van de meetmaatschappij op het onderwijs, en streven naar een evenwichtiger benadering die alle leerlingen tot hun volle potentieel laat groeien.

Een performante onderwijsomgeving is immer meer dan het meten van de efficiëntie en effectiviteit van het leren. Het allerbelangrijkste om tot leren te komen blijft immers “enthousiasmeren“.

Verder lezen:

Leren zonder te toetsen?

Toetsdruk in onze meetmaatschappij

Een Nederlandse scholier krijgt gemiddeld 102 cijfers per schooljaar