In mijn lessen “kennis- en informatiebeleid” (hoger onderwijs) en “Public Relations” (secundair onderwijs) spendeer ik veel aandacht aan hoe psychologische beïnvloeding werkt. De betreurde Daniël Kahneman vertelde het reeds: 95% van onze beslissingen gebeurt niet rationeel overwogen, het zijn onze automatismen, ons oerbrein, die het meestal overneemt om onze hersenen niet te overbelasten.

Robert Cialdini werkte dit idee verder uit in zijn bekende marketingprincipes.

Daardoor kan er ook bewust ingespeeld worden op onze denkfouten om ons aan te zetten een bepaalde beslissing te nemen. Denk maar aan groepsdenken, tunnelvisie, halo-effect, ankereffect, beschikbaarheidsheuristiek, …

De nazi’s toonden zich de kwaadaardige pioniers van de psychologische beïnvloeding via massamedia. Door slimme manipulatie van emoties, het creëren van een gevoel van gemeenschap en het bespelen van diepgewortelde angsten en vooroordelen, slaagden ze erin de publieke opinie te beïnvloeden en steun te verwerven voor hun ideologie en beleid.

Een van de meest prominente figuren die hierbij betrokken was, was Joseph Goebbels, de minister van Propaganda van nazi-Duitsland. Goebbels begreep het belang van massapsychologie en maakte gebruik van moderne communicatietechnieken, zoals radio en film, om de boodschappen van de nazi-partij te verspreiden en het Duitse volk te indoctrineren.

Ook vandaag zijn we nog kwetsbaar voor kwaadaardige beïnvloeding. Dit artikel en deze video in Klasse, zijn een goede introductie om dit te bespreken met kinderen en jongeren.