De Reichstag brandt

Ik vroeg mij af of ik de enige was die parallellen zag tussen de actuele gebeurtenissen in Turkije en die in het Duitsland van 1933.

In het begin van 1933, een maand nadat de nazi’s de verkiezingen wonnen en aan de macht kwamen, werd de Reichstag (het Duitse Parlement) in brand gestoken. Deze brand was het sein voor de democratisch verkozen kanselier Adolf Hitler om zijn macht te verstevigen. De communisten kregen de schuld, maar het waren vooral de nazi’s, die hier garen uit sponden.

De bevolking werd opgehitst tegen de socialisten en communisten, omdat ze een bedreiging zouden zijn voor Duitsland. Door enkele sluwe manoeuvres werd de grondwet buiten werking gesteld, wat het einde van de Weimar-republiek betekende.

Dit was het sein voor de nazi’s om politie, gerecht, pers en ambtenarij te zuiveren van anders denkenden. Diezelfde maand startte de boycot van de Joodse winkeliers.

Tijdens de Nacht van de Lange Messen (1934) schakelde Hitler al zijn concurrenten uit en de dictatuur was een feit. 

De mislukte coup in Turkije is voor Recep Tayyip Erdoğan het sein om in één beweging komaf te maken met zijn opponenten en de erfenis van Mustafa Kemal Atatürk én alle macht bij hem te centraliseren.  Zie je de parallel?

Ook toen reageerde de internationale gemeenschap zeer lauw en afwachtend en kwam ze maar in actie toen het te laat was.

Misschien is er zelfs meer dan een parallel, misschien liet Erdoğan zich wel inspireren door de aanpak van de nazi’s. Begin dit jaar liet hij zich immers ontvallen dat Hitler’s Duitsland een goed voorbeeld was van effectief leiderschap.  Na commotie in de internationale pers trok hij weliswaar zijn woorden terug in.

Een gevaarlijke vergelijking of een gevaarlijke parallel ?