Op de Berlaarse gemeenteraad van 14 december diende ik het voorstel van beslissing in om toe te treden tot de Statiegeldalliantie. Deze organisatie, die bestaat uit onder meer landbouw- en natuurorganisaties, bedrijven en gemeentebesturen, ijvert voor de invoering van statiegeld op blikjes en plastic flesjes. Eind november werd door de Statiegeldalliantie de campagne “Statiegeld? Yes we can!” opgestart.

Tot mijn verbijstering weigerde de meerderheid hierover te stemmen.

Onbegrijpelijk, want op onze lokale sociale media kunnen we lezen hoeveel mensen zich ergeren aan aan het vele zwerfvuil in onze bermen. Dit is niet alleen esthetisch een minpunt, maar voor veehouders is dit een enorm probleem wanneer de blikjes in het maaisel terecht komen: dit leidt niet alleen tot groot dierenleed, maar ook tot financiële verliezen voor onze landbouwers.

Recente cijfers tonen aan dat dat plastic flesjes en blikjes verantwoordelijk zijn voor 40 procent van het zwerfvuil. 

We worden gesteund door de publieke opinie, de evolutie in de buurlanden en de regeerakkoorden van diverse Belgische regeringen. 8 op de 10 Belgen willen immers dat er statiegeld komt. In 8 Europese landen bestaat statiegeld op blik en plastic flessen al jarenlang. 10 Europese landen beslisten de voorbije vier jaar om statiegeld in te voeren of uit te breiden. 

Met deze campagne willen we de politici aanmoedigen om door te zetten, en statiegeld snel in wetten en decreten te schrijven.

De argumenten van de meerderheid om hierover niet te stemmen raken kant nog wal. Burgemeester Gabriels en gemeenteraadsvoorzitter De Gucht voerden immers aan dat statiegeld geen gemeentelijke materie is.

Dit is uiteraard onzin, we vragen niet om statiegeld zelf in te voeren, iets wat de gemeente Bredene bijvoorbeeld wel deed, maar gewoon dat het gemeentebestuur deze campagne zou ondersteunen en hiermee haar signaalfunctie zou vervullen. Deze campagne is volledig gratis en de enige inspanning was een mailtje sturen.

Dit is de oppositie monddood maken en daarom diende ik ook een klacht bij de gouverneur. De meerderheid moet weten dat ze een deel van de oplossing voor het ergerlijke en schadelijke zwerfvuilprobleem negeert. De toekomst zal hen ongelijk geven.”

Zelf ben ik wel een grote believer in statiegeld, omdat mensen nu éénmaal “motivatie-triggers” nodig hebben om iets te doen (de zogenaamde “maatschappelijke ruil”): die kunnen intern zijn (overtuiging) of extern zijn (angst voor bestraffing of het krijgen van een beloning). 

Aangezien we niet iedereen kunnen overtuigen, hebben we die externe triggers nodig. Karel De Gucht gaf op de Gemeenteraad het voorbeeld  hoe Kagame, met een schrikbewind, Rwanda tot één van de properste landen van Afrika maakt. Zelf heb ik in Zimbabwe (in de jaren 90) gezien hoe rijen mensen stonden aan te schuiven om hun lege blikjes in te wisselen bij de supermarkt. 

De kostprijs om de inzameling te organiseren zal best meevallen, aangezien de technologie om blikjes en flesjes in te zamelen reeds bestaat en in het buitenland reeds al lang in gebruik is. De meerkost kan ook voor de producent én consument een stimulans zijn om te zoeken naar alternatieven (= minder en andere verpakkingen).
En ik ben wel best trots om vast te stellen dat Vlaanderen de topregio is wat betreft recyclage (zelfs de BBC maakte hierover al reportages). Nu nog een topregio worden op vlak van vermijden van zwerfvuil.