Veel mensen uit onze gemeente hebben op het einde van de zomer van 2015 genoten van Sacco en Vanzetti, de musical op het Donkmeer. Het werd een enorm succes, de decors waren overweldigend, de acteurs fantastisch en de enscenering door Frank Vanlaecke was wereldklasse.

Deze musical was een echt visitekaartje voor onze Donkgemeente.

Het actuele karakter was een bijkomende troef. Zoals zovelen nu is dit een verhaal over mensen die op zoek waren naar een betere wereld. Nicola Sacco en Bartolomeo Vanzetti waren twee Italiaanse socialisten (aanhangers van de sociaal-anarchist Errico Malatesta) die in 1908 naar de VS emigreerden. In 1920 werden ze valselijk gearresteerd wegens hun politieke overtuiging en veroordeeld voor een roofoverval die ze nooit begingen. Internationale prominenten, zoals Albert Einstein en Marie Curie, namen de verdediging voor hen op. Medestanders organiseerden massabetogingen, maar niets mocht baten. Sacco en Vanzetti weigerden uit principe gratie te vragen en daarom stierven ze 7 jaar later beiden op de elektrische stoel.  Een golf van ontzetting ging door de wereld. Pas in 1977 zouden ze eerherstel krijgen.

Sacco en Vanzetti is een verhaal dat niemand onbewogen laat.

Het is niet toevallig dat Albert Einstein en Marie Curie de verdediging opnamen voor Sacco en Vanzetti. Beiden zijn in hun leven ook hun thuisland moeten ontvluchten. Albert Einstein wordt beschouwd als één van de, zo niet de, belangrijkste wetenschapper van afgelopen eeuw. Hij is uiteraard wereldberoemd geworden met zijn relativiteitstheorie, die we hier niet uit de doeken zullen doen. Hij werd geboren in Duitsland, in een Joods gezin. Na de machtsovername door Hitler in 1933, nam hij de vlucht naar de Verenigde Staten waar hij in 1944 staatsburger werd.

Marie Curie werd een gevierde geleerde in Frankrijk en kreeg twee Nobelprijzen, één voor Natuurwetenschappen en één voor Chemie, in een tijd dat dit voor vrouwen niet vanzelfsprekend was. Marie Curie werd in 1867 in Warschau geboren als Marie Skłodowska, maar ontvluchte in 1891 de Russificatie van Polen naar Frankrijk. Daar werd ze toegelaten aan de Sorbonne waar ze snel faam kreeg als geleerde en baanbrekend werk leverde in het onderzoek naar radioactiviteit.

Eén van onze bekendste vluchtelingen die we vorige eeuw in ons land welkom mochten heetten was Ilya Prigogine. Omdat zijn familie kritisch stond tegenover het nieuwe Sovjetregime verlieten ze in 1921 Rusland. Via omzwervingen door Litouwen en Duitsland kwamen ze in 1929 aan in België, waar Prigogine in 1949 de Belgische nationaliteit kreeg. Intussen was hij in Brussel professor en in 1977 kreeg hij de Nobelprijs voor Chemie voor ons land en werd hij één van de grondleggers van de Chaostheorie.

Vanuit Vlaanderen vluchtten we 2 maal in grote getale naar Nederland. De laatste maal was tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen Nederland neutraal bleef. Nederland ontving 1 miljoen Belgische vluchtelingen op met een bevolking van 7 miljoen Nederlanders. Dit was een logistiek huzarenstukje.

Honderden jaren daarvoor, na de val van Antwerpen (1585), overspoelde de Spaanse Furie onze contreien en namen mensen massaal de wijk naar het noorden. Deze vluchtelingen integreerden zich snel in de Nederlandse maatschappij en zorgden daar voor de Gouden Eeuw, die Nederland tot de rijkste natie in de wereld maakte. Die vluchtelingen gingen onder meer aan de slag voor de West-Indische Compagnie en reisden de wereld rond. Enkele decennia later stichtte een groep uitgeweken Walen én Vlamingen, onder leiding van Pierre Minuit, op 1624 Nieuw België, dat later uitgroeide tot New York.

Misschien zit er tussen de vluchtelingen wel een nieuwe Steve Jobs, de oprichter van Apple en kind van Syrische emigranten.