Bij storm en ontij: klimaatverandering in de Donkgemeenten

effects-of-climate-change

publicdomainpictures.net

Het is intussen reeds verschillende jaren geleden dat we nog op het Donkmeer konden schaatsen. De druiven en de vijgen doen het goed in onze tuin.

Niemand kan ontkennen dat ook in onze contreien de klimaatverandering zich laat gelden. Warmere zomers zijn misschien leuk, maar er zijn ook minder leuke veranderingen: we zullen bijvoorbeeld steeds meer stormen te verwerken krijgen.

We kregen reeds enkele voorproefjes. In 2013 raasde de Sinterklaasstorm over ons heen. In het weekend van 19 november 2016 was het nog eens zo ver. In januari 2017 moest ook onze regio de nodige voorzorgsmaatregelen treffen om storm Dieter te weerstaan. Dankzij de Sigma-werken bleven de gevolgen binnen de perken.

Bij een stormtij, de combinatie van springtij en een noordwesterstorm op de Noordzee, zorgen de overstromingsgebieden Paardeweide (Berlare en Wichelen) en Bergenmeersen (Wichelen) dat het overtollige water succesvol opgevangen wordt.

20180422_115002

De Paardeweide (Berlare)

Wetenschappers voorspellen dat dit door de klimaatverandering steeds meer zal voorkomen: meer en heviger stormen, warmere zomers en meer wateroverlast. Om te weten welke gebieden onder water komen te staan bij de stijging van de zeespiegel, zijn er enkele dynamische kaarten die de scenario’s in beeld brengen.

Ook de warme zomers zullen iets té worden: meer hittegolven staan ons te wachten. April kende uitzonderlijk warme dagen en volgens het rapport van het World Weather Attribution (WWA) en andere organisaties is het de klimaatsopwarming die zorgt voor de toenemende hittegolven. Uit de studie blijkt dat we in de komende jaren twee keer kans krijgen op extreme hitte, in Spanje is dat zelfs meer dan tien keer meer kans.

wiv-ispHet zal niet alleen zweten zijn, voor veel mensen wordt het wel zeer ongezond. De Europese hittegolf in de zomer van 2003 zorgde voor 70.000 vroegtijdige overlijdens. Datzelfde rapport berekende dat tegen het einde van deze eeuw er jaarlijks 150.000 doden zullen vallen in Europa. Volgens het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid zorgde de hittegolf van afgelopen juni voor 235 extra overlijdens in Vlaanderen. De Vlaamse Overheid pakt uit met “hitteplannen” en sensibiliseringscampagnes, zoals “Warme Dagen”, die zich vooral richten op kwetsbare mensen.

Indien er niets gedaan wordt aan deze klimaatverandering zullen er op het einde van deze eeuw zo’n 350 miljoen Europeanen blootgesteld zijn aan extreme en gevaarlijke weersomstandigheden, zoals hitte, overstromingen en droogte. Dat is een stijging van 5400 procent op enkele decennia tijd.

Ook in ons kleine Groot-Berlare worden we niet gespaard van de globale klimaatopwarming.

Vorige juni was de uitzonderlijke droogte voor veel boeren een ramp. Ook voor de gezinnen moest dit niet veel langer duren: de watervoorziening kwam stilaan in het gedrang.
Dit stond in contrast met het extreem hoge waterpeil van de Schelde begin 2017. Dank zij de overstromingsgebieden (de Scheldebroeken, het Lippenbroek en de Paardeweide), hielden we het water binnen de dijken. Stormtij (de combinatie van een noordwesterstorm en springtij) in januari deed alarmbellen afgaan in het Scheldebekken. De veerdiensten konden wel een tijdlang niet uitvaren en de dijken werden afgesloten door het wassende water.
Deze structurele toename van de hoeveelheid neerslag in de winter zal gevolgen hebben voor de rivieren. Overstromingspolders zoals de Sigma-werken bij ons moeten overstromingsschade beperken. De aanzet tot het grote Sigma-plan, met haar overstromingsbieden, dateert reeds uit 1976 toen grote overstromingen Vlaanderen teisterden.
De afwerking van de dijkwerken kwam niks te vroeg en verschillende gebieden werden voor het eerst gecontroleerd onder water gezet. De overstromingsgebieden werden intussen schitterende stukjes natuur met een unieke fauna en flora.
thaumetopoea_processionea2c_closeup

Eikenprocessierups (bron: wikipedia)

Er zullen nog andere gevolgen van de klimaatopwarming zijn. Op gebied van flora en fauna mogen we ons verwachten aan een invasie van exoten, dieren en planten die naar het noorden zullen opschuiven, zoals de eikenprocessierups en de wespenspin. De klimaatverandering doet de  waarde van landbouwgrond in Zuid-Europa dalen, terwijl deze in België zou kunnen stijgen met 8,5 procent, volgens professor Steven Van Passel (UHasselt).

Uit een bevraging van de Dienst Klimaatverandering van de  Federale Overheidsdienst Volksgezondheid wilt 85 procent van de Belgen een dringende aanpak van de klimaatverandering en vindt dat dringender dan zelfs de bestrijding van terrorisme. In 2015 schreven 350 Belgische wetenschappers een open brief om tot onmiddellijke klimaatactie over te gaan.

De techno-optimisten gaan er van uit gaat dat de evolutie van de technologie de klimaatproblemen zal oplossen, anderen zien meer in kleinschalige burgerinitiatieven. Beide ideeën zullen bijdragen tot de oplossing, maar er zal meer nodig zijn.
Niel Staes beklemtoont het belang van het beleid en somt volgende maatregelen op: het stopzetten van fossiele subsidies, inzetten op groene jobs, het invoeren van CO2-taks, resoluut gaan voor steden op mensenmaat, lokale transitie-initiatieven volop steunen, ademruimte geven aan alternatieve energieprojecten, investeren in duurzaam vervoer, lokale landbouw heroriënteren er herwaarderen, …
Hij is immers van mening dat:

Het is een illusie te denken dat we als burgers gezapig kunnen verder doen en dat onze samenleving miraculeus rondom ons transformeert.

KlimaatCoalitie[1]Verschillende organisaties verzamelden zich in de Klimaatcoalitie is een nationaal platform bestaande uit een zestigtal leden uit de milieubeweging, de noord-zuid-beweging, vakbonden en sociale organisaties. Zo een diverse verzameling actoren uit de civiele samenleving is heel uitzonderlijk in de Belgische context.  Dit breed netwerk oefent druk uit op beleidsmakers om krachtige maatregelen te nemen en mobiliseert een breed publiek voor een klimaatvriendelijke samenleving doorheen jaarlijkse grote campagnes. De coalitie coördineerde reeds Dance for the Climate, Sing for the Climate, … en bracht haar leden in 2015 op de been voor de klimaattop in Parijs.

De federale overheid riep een website in het leven om de gevolgen te monitoren en de maatregelen op te volgen: http://www.klimaat.be/nl-be/ .
Toch moesten de bevoegde ministers toegeven dat Vlaanderen zijn klimaatdoelen niet zou halen. In maart 2012 wou Schauvliege tegen 2020 de uitstoot van broeikasgassen verminderen met minstens 30 procent, Vlaanderen komt aan amper 2 procent. In het verkeer nam de uitstoot zelfs toe. Om die doelen vooralsnog te bereiken, moet het aantal zonnepanelen, windmolens en andere duurzame energiebronnen te komende drie jaar verdubbelen.
20180422_105124

De Paardeweide (Berlare)

Ook lokale besturen moeten hun steentje bijdragen, want zoals hierboven beschreven, zullen onze Donkgemeenten niet gevrijwaard blijven van de klimaatveranderingen.  In Lochristi hebben ze dat een tijdje geleden reeds begrepen: deze gemeente lanceerde haar klimaatplan om tegen 2020 twintig procent minder CO2 uit te stoten. Zo zal isoleren en energiearm bouwen ondersteund worden.

Wanneer gaat gemeente Berlare het Burgemeestersconvenant voor klimaat en energie ondertekenen, zoals bijna 8000 Europese burgemeesters reeds voordeden? Deze convenant brengt duizenden lokale en regionale autoriteiten samen die zich vrijwillig engageren om de klimaat- en energiedoelstellingen van de EU op hun grondgebied te verwezenlijken.

Nieuwe ondertekenaars zeggen nu toe om de CO2-uitstoot tegen 2030 met ten minste 40% te verminderen en een geïntegreerde aanpak voor de mitigatie van en aanpassing aan klimaatverandering te volgen.

Werk aan de winkel op lokaal vlak om de wereld te redden.

Over Jan

Manager of People and Information.
Dit bericht werd geplaatst in Berlare, Internationaal, Lokaal beleid, visie en getagged met . Maak dit favoriet permalink.

Een reactie op Bij storm en ontij: klimaatverandering in de Donkgemeenten

  1. Pingback: BosBrossen in Berlare | Progressieve dromen aan de Donk

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.