Requiem voor haar en hem: grootstedelijke problemen aan de landelijke Donk

Enkele weken geleden was het in onze buurt even slikken: een jonge vrouw werd bij haar thuis dood aangetroffen. Het overlijden is hoogstwaarschijnlijk te wijten aan overmatig drugsgebruik. Nu rest ons alleen maar het gevoel: “We hadden misschien iets kunnen doen”.

Zij is niet de enige die dit jaar in onze gemeente overleed door drugsgebruik. Het verhaal van Aaron haalde de krant. In een andere straat hangt aan een huis nog steeds een politielint als een stille getuige van een drama van een jaar geleden.

Telkens mensen die door de mazen van het sociaal vangnet vielen en waarbij we als gemeenschap een mea culpa mogen slaan omdat we ze niet (op tijd) te hulp kwamen.

Toen we 16 jaar geleden vanuit Berchem naar Overmere kwamen wonen, namen we afscheid van de grootstedelijke geneugten en problemen. Nooit dachten we dat dezelfde problemen ook aan de landelijke Donk zouden opduiken.

In de steden staan straathoekwerkers en talrijke organisaties klaar om mensen in problemen actief op te sporen, ze actief te begeleiden naar de juiste hulp en actief te blijven opvolgen.

Ondanks dat ons sociaal huis doet wat het kan, ontbreken in onze kleine landelijke gemeente de schaalgrootte, de expertise en de middelen om deze verborgen miserie structureel aan te pakken.

Miserie door verslaving of psychiatrische pathologieën stoppen niet aan de grenzen van Lokeren, Zele en Dendermonde, integendeel. In onze gemeente komen ze ook voor, maar ze leven meestal verborgen voor de gemeenschap. Of is het gemeenschap die weigert hen te zien? Het cliché dat de stad anoniemer is dan een dorp klopt niet voor deze mensen.

Het aantal drugszaken en overlast door drugs blijkt in 2016 gestegen in de politiezone Zele en Berlare. De politie volgt deze gevallen op en verwijst gebruikers en probleemgevallen door naar Drugpunt. Hun dienst Jeugd en Gezin heeft intussen ook de nodige ervaring opgedaan om aan de oorzaken van drugsgebruik te werken.

Ja, ik behoor tot de 14% van de Vlamingen die ooit experimenteerden met cannabis. Tja, ik zat aan de universiteit en in het hoger onderwijs ligt het cannabisgebruik zeer hoog: 40% van de studenten gaf toe ooit cannabis gebruikt te hebben.

Dit betekent niet dat ik blij zou zijn wanneer mijn kinderen deze softdrugs zouden gebruiken. Je hebt ze echt niet nodig. Drugs gebruiken is vluchten in een roes, geluk en schoonheid ga je daar niet vinden. Je moet niet woekeren met je gezondheid.

De werkzame stof, THC, in hasj en wiet is het laatste decennium door de veredeling van de hennepplanten enorm toegenomen. Zo bevat hasj gemaakt van nederwiet nu gemiddeld 31,6% THC. De lacherige roes en het hongergevoel kunnen met dit gehalte plaats maken voor hallucinaties en hartklachten. Toch blijft cannabis minder verslavend dan alcohol of tabak. De impact van “breezers” (en bingedrinken) op de gezondheid van jongeren is veel groter.

Ik blijf een voorstander van legalisering van cannabis: omdat dit zal zorgen voor een betere controle op kwaliteit en sterkte. Ook het medicinaal gebruik biedt een waaier van mogelijkheden en veel patiënten zouden er baat bij hebben bij vrije verkoop van deze drugs.

Toch blijven (zware) drugs, alcohol en geestesziekte een ware gesel voor veel mensen. Voor kinderen is het bijvoorbeeld zeer traumatiserend om te gaan met de geestesziekte of verslaving van hun ouders, die te verbergen voor de buitenwereld en de schijn van een gelukkig gezin hoog te houden.

Feit is dat te veel slachtoffers van drugs én alcohol (verslaafden en familieleden van die verslaafden) door de mazen van het net vallen. Een betere opvolging van deze mensen in onze gemeente is noodzakelijk en een betere samenwerking met gespecialiseerde diensten over de gemeentegrenzen heen is prioritair. Een eerste stap is pro-actief een luisterend oor bieden aan deze mensen.

Deze problemen pakken we niet (enkel) aan met een Gas-reglement, met brave preventie, losse projectjes en met vrijwilligers. Wel met een gedegen visie, geschoolde experten, voldoende middelen en samenwerking over de gemeentegrenzen heen. En vooral met een pro-actief beleid, met hulpverleners die op bezoek gaan bij mensen in miserie, die probleemgevallen in kaart brengt, die de familie ondersteunen en begeleiden, die mensen actief doorverwijzen naar de juiste hulpvorm.

Het is de verdomde plicht van een gemeentebestuur om zorg te dragen voor al haar inwoners, ook diegenen die onder de radar blijven.

Epiloog

In 1919 werd de Wet Vandervelde ingevoerd, genoemd naar de toenmalige socialistische minister van justitie Emile Vandervelde, om het welig tierende alcoholisme bij de arbeiders aan te pakken. Bijna 100 jaar na deze wet is het tijd om opnieuw even kordaat, maar minder paternalistisch, een pak mensen uit hun geestelijke gevangenis te bevrijden.